INDIE (III)

TANIEC I MUZYKA

Bogate tradycje sztuki widowiskowej Indii są tak samo różnorodne, jak ludy tego kraju. Współistnieją tu zarówno style klasyczne, jak bharata-natjam i kathak, muzyka Hindustanu (Indie Północne) i Karnataki (Indie Południowe), ludowe tradycje rytualne, a także muzyka filmowa i popularna.



TANIEC
Niektóre formy tańca i muzyki są częścią obrzędów religijnych,a większość czerpie inspirację ze świętych tekstów. Można wyrónić formy tańca i muzyki na: wykonywane podczas koncertów oraz te stanowiące od wieków część ludowych rytuałów związanych ze świętami i porami roku.

Siedem stylów przekształciło sie w wersję koncertową i uznaje sie je za formy klasyczne: świątynne tańce bharata-natjam, manipuri i odissi, spektakle taneczne kathakali i kućipudi, religijny taniec mohiniattam oraz dworski kathak.

Dzielą się zasadniczo na nrytta, czyli swobodne poruszanie się w rytm muzyki, i nrytja, wyrażanie uczuć za pomocą ruchu i mimiki. W tańcu uczestniczy całe ciało - pozycje i ruchy tułowia, głowy, rąk i nóg są sklasyfikowane jako anga, a różne wyrazy twarzy jako upanga. Rozróżnienie rodzajów pozycji na sutra (płaszczyzny poziome i pionowe) i bhanga (sposoby ułożenia ciała) wskazują na bliski związek kunsztu tańca i rzeźby.



BHARATA-NATJAM Najpopularniejszy ze stylów, nauczany i wykonywany w całych Indiach i poza nimi, mimo że jego kolebką jest Tamilnadu. Wywodzi się z tańca świątynnego. W rytuałach odprawianych na cześć świątynnych bóstw brały udział dewadasi, tancerki "poślubione bogom". Uważa się także, żę oddawały się bogom i lokalnemu władcy - protektorowi świątyni. Z tego powodu chciano zakazać tego tańca. Nie stało się tak dzięki Rekumini Dewi, która wypracowała "czystą postać" tego tańca - bharata-natjam.

Taniec jest przeważnie wykonywany przez jednego tancerza, nadal częściej przez kobiety niż mężczyzn. Towarzyszy mu muzyka stanu Karnataka, którą gra zespół ćinna melam. Dyrygent (nattuwanar) wybija rytm parą talerzy i zapowiada kolejne dżati - układy taneczne. Rytmiczność muzyki podkreślają bransolety z dzwoneczkami (ghungru), które tancerki noszą wokół kostek.

Według tradycji każdy występ powinien składać się z siedmiu etapów:

1. alarippu - modlitwa do patronującego bóstwa,
   
2. dżatiswaram - fragment techniczny wykorzystujący nrytta,
   
3. śabda - wprowadzenie do nrytja,
   
4. warnam - skomplikowany układ zawierający elementy nrytja i nrytt,
   
5. padam - część wyrażająca miłość poprzez nrytja,
   
6. tillana - dynamiczny fragment o skomplikowanej choreografii,
   
7. śloka - rytmiczna recytacja poezji religijnej.

TAŃCE:

1. http://pl.youtube.com/watch?v=PeNvwE5cuWI&feature=related

2. http://pl.youtube.com/watch?v=jctdyc2GqQE&feature=related

3. http://pl.youtube.com/watch?v=YM-qNjvjKPM&feature=related

ODISSI wywodzi się ze świątynnych
rytuałów odprawianych w stanie Orisa.

TAŃCE:

1. http://pl.youtube.com/watch?v=lqaHsYjw83I&feature=related

2. http://pl.youtube.com/watch?v=D37LNR3L-ks&feature=related

3. http://pl.youtube.com/watch?v=bCAJwfgC3ko&feature=related

MANIPURI Jedyny klasyczny styl z północno-wschodnich Indii. Taniec ten tańczą wisznuici w dolinie Manipuru, solo, w duecie lub grupie. Ta ostatnia odmiana nazywa się rasalila i jest formą czczenia Kryszny, obrazującą jego miłosne uniesienia z gopi (pasterkami).

TAŃCE:
1. http://www.youtube.com/watch?v=PsuNL_b7ghI






KATHAKALI Pochodzi ze stanu Kerala. Jest wykonywany wyłączni przez mężczyzn. Kathakali tańczy się do poetyckich fragmentów Ramajany i Mahabharaty, a jego harakterystyczne cechy to ekspresyjny,teatralny makijaż, kostiumy i ściśle skodyfikowane znaczenie każdego gestu.


TAŃCE:
1. http://www.youtube.com/watch?v=CMquphTYM3w





KUCHIPUDI wziął nazwę od wioski w delcie Kryszny-Godawari, a opracował go prawdopodobnie bramin telugu, Sidhjendra, czerpiąc tematy i motywy z Paridźatapaharany, opisującej historię Kryszny i jego małżonki Bhamy, oraz z filozoficznej rozmowy pasterki z braminem.


TAŃCE:
1. http://www.youtube.com/watch?v=0rHxZOvDY9A&feature=related

2. http://www.youtube.com/watch?v=AkPevxrMOt8&feature=related






MOHINIATTAM Tradycyjny taniec wywodzący się z Kerali. Religijny taniec, który jest domeną kobiet. Według legendy taniec stworzył bóg Wisznu, który pod postacią czarodziejki Mohini odczyniał w ten sposób klątwę demonów (danavas). Strój Mohiniattam jest zawsze całkowicie biały lub z czerwonymi lub złotymi wykończeniami. Włosy są związane w kok po lewej stronie , otoczony białymi kwiatami mogra z prostym ornamentem obwiązanym wokół koka. Biżuteria na szyi ogranicza się do "choker" i kashimali (jest to łąńcuch z "monet"). Na uszy tancerka zakłada toda, który jest okrągły jak moneta, oraz kolczyki jihumka.


TAŃCE:
1. http://www.youtube.com/watch?v=6QmIpVvb-wA






KATHAK Jego początki wiążą się z powstaniem hinduskiej muzyki na dworach Indii Północnych, a szczególnie khajal, thurmi i dadra. Tradycyjnie tańczony przez kurtyzany, charakteryzuje się niezwykle efektownymi piruetami i rytmicznym pobrzękiwaniem dzwoneczków w bransoletach okalających kostki tancerki.






TAŃCE:
1. http://www.youtube.com/watch?v=LDXLq8Ii868&feature=related
2. http://www.youtube.com/watch?v=cwUzXGpjYUk